Transcript
Special effects zorgen voor een wow-effect bij de bezoekers van jouw evenement of festival. Maar hoe zit het met de veiligheid? Kan je special effects altijd en overal inzetten? En wat zijn de nieuwste trends?
Dag Tom, welkom bij ons in de studio.
Graag.
We gaan het vandaag hebben over special effects. Maar wat verstaan we onder special effects? Wat kan dat allemaal zijn?
Dat omvat vele zaken. We weten dat de special effects eigenlijk hun origine hebben gekend in de filmindustrie, lang geleden. Dat is een beetje overgewaaid naar grote concerten. De grote concerten hadden het budget. Het was ook wel moeilijk manipuleerbaar of moeilijk te controleren. Maar met de huidige technologieën en nieuwe veiligheidsmaatregelen heeft dat ook een beetje zijn intrede gedaan bij ons in de evenementensector en de theaterwereld.
Maar het is tegenwoordig meer geworden dan alleen maar een confettikanon en een vlam die op het podium naar boven komt, hè?
Dat klopt, en dat heeft vooral te maken met het feit dat mensen steeds meer wensen. Het moet allemaal meer 'wow' zijn, het moet spectaculairder zijn. En je ziet dat de technologie het de dag van vandaag effectief wil toelaten om iets gecontroleerd te doen. Niet van: "we steken maar aan en we zullen wel zien waar we komen". Het kan allemaal de dag van vandaag. En het is nog steeds aan het evolueren.
En wat zijn dan zo de nieuwigheden of de dingen die vandaag hot zijn?
Buiten de klassieke vuurwerk, de confettishots, die de dag van vandaag zelfs gericht en echt getimed kunnen worden; het vuur, ook in alle vormen. Van gas tot vloeistof, tot... Het maakt niet uit wat eigenlijk. Naar de meer tot de fantasie sprekende effecten. Bijvoorbeeld vuur op water.
Vuur op water? Wat moet ik me daar bij voorstellen.
Je kan erbij voorstellen dat je iets in het water gooit, het aansteekt, en dat brandt. Maar dat heb je niet onder controle. Wat hebben wij sindskort, het is eigenlijk een fontein. Een echte fontein, echt water. Dus eigenlijk zo eenvoudig als het maar zijn kan. Weliswaar helemaal gestuurd en wij kunnen daar een vlam op injecteren. Dus die vlam kruipt naar boven en blijft boven branden. Geweldig! Dus dat spreekt wel echt tot de mensen hun verbeelding.
Ja absoluut! Je zegt net ook al: het moet spectaculairder, het moet groter, het moet indrukwekkender. Wordt het dan ook niet altijd gevaarlijker en gevaarlijker?
Ja en neen. Ik bedoel, laat ons eerlijk zijn: met vuur spelen is en blijft gevaarlijk. Het blijft steeds: vuurwerk, vuur en alles wat er eigenlijk mee te maken heeft is en blijft gevaarlijk. Maar je kan het dermate controleren en het risico behoorlijk inperken, door de juiste maatregelen te treffen, het juiste materiaal te kopen, ook te weten waar je mee bezig bent en de klant een klein beetje erop attent maken dat bepaalde zaken niet kunnen.
Wat kan bijvoorbeeld niet?
Mensen vragen: het moet dichter bij publiek. Het moet meer impact geven op het publiek. En dan moet je als bedrijf of als specialist durven zeggen: "neen, dit risico nemen we niet". De kans dat er iets foutloopt bestaat. Dat is en blijft manipulatie van vuur.
En gebeurt het vaak dat je tegen een organisator nee moet zeggen?
Dat gebeurt absoluut. Mensen die iets organiseren zijn meestal zeer creatieve en fantasierijke mensen.
Dat hoort erbij, hè? Om een mooi evenement te maken.
Dat hoort erbij, en wij proberen zoveel mogelijk dat verhaal meer waard te maken en in te vullen. Maar helaas moet je effectief af en toe zeggen van: "jongens, dit kunnen we niet maken. Als er hier iets gebeurt dat wij niet in de hand hebben, maar het publiek vooral..." Want het publiek wil wel eens gek doen, hebben wel iets gedronken, en dat is een factor die we niet in de hand hebben. En die proberen we dan echt wel uit te sluiten.
En zulke special effects, kun je dat dan overal doen? En daarmee bedoel ik dan: op een festival, buiten, ja. Maar kan het ook binnen?
Het kan binnen, absoluut. Buiten zijn er vaak minder beperkingen dan binnen. Wegens open lucht. De kans dat er iets in brand gaat bestaat, maar is stukken kleiner. We hebben geen dak bijvoorbeeld. Maar binnen kan het zeer zeker. Van alle effecten zijn er ook kleinere versies en veiligere versies. We hebben toestellen op een lage druk om vuur binnen te doen. Die zijn volledig gekeurd. Die hebben alle attesten mee die ze maar mee moeten hebben. Het zijn houders onder lage druk, dus in principe is de kans op explosie nihil.
En hoe zit het met vergunningen? Kan je altijd maar alles overal doen of moet je voor bepaalde dingen vergunningen hebben?
Nee, je kan niet alles doen wat je wenst. Dat is niet helaas, maar zelfs heel goed. Ten eerste: als bedrijf moet je de nodige certificaten hebben. Je moet de vergunningen hebben, zowel de opslag- als de vervoersvergunning. De vergunning om te manipuleren. Je moet de juiste verzekering hebben. En dan... Wat kom er nog bij is dat feitelijk de plaats waar je het gaat doen ook de toelating moet geven.
Oké, dus het is zowel jullie als specialist die een aantal vergunningen moeten hebben, als de locatie waar je het evenement doet moet ook nog eens hun toestemming geven?
Die moeten toestemming geven, of ook krijgen van de desbetreffende organisatie. Oftewel de stad, de gemeente of de uitbater van de zaal. Als de plaatselijke brandweercommandant dan zegt van: "dit kan niet", dan kan het niet. En is er geen discussie, dat bestaat niet.
Recent in het nieuws, in Taiwan is er een zwaar ongeval gebeurd met special effects. Vijfhonderd gewonden. Ze hadden daar van dat gekleurde poeder in het publiek gegooid, en de boel is ontploft. Dat zijn dan toch ook dingen waar we rekening mee moeten houden?
Zeker en vast. Ten eerste: iets in het publiek gooien, buiten een ballon en wat snippers, doe je niet. En een poeder waarvan je niet weet van waar het afkomstig is of hoe het is opgebouwd, dat niet getest is geweest, waar geen certificaten van zijn, dan lijkt me het sowieso al gevaarlijk om dat te gaan doen. Maar daar vrees ik dat er gewoon een product is gebruikt, een low-cost product dat niet getest is geweest. En we doen het maar op, en dan krijg je extreme omstandigheden. Totdat iets foutloopt, dan ineens goed foutloopt. Absoluut, en het is jammer genoeg geen enkel voorbeeld. Het zal al meer gebeurd zijn dan dat we weten uiteindelijk.
Maar je zei natuurlijk ook iets heel belangrijks in je antwoord, hè? Low-cost. Zit daar dan ook het verschil met soms de duurdere prijzen die je ziet als je bij een erkend bedrijf gaat?
Zeer zeker. De klanten komen zelfs regelmatig bij ons om te zeggen: "kijk, we hebben een goedkopere oplossing gevonden". Dat kan. Alleen het product, het basisproduct eigenlijk, de grondstof, daar zit de grootste kost uiteindelijk, in verbruik. En als dat producten zijn van een klasse B, ik zal het zo zeggen, dan is de kans groot dat er iets foutloopt. Wij kunnen ook andere vloeistoffen gaan gebruiken die een vierde of een tien de van de prijs kosten maar...
Dat zijn risico's die je niet wilt nemen...
Nee, en er is ook geen certificaat van. We weten niet hoe het product samengesteld is. Er zijn nooit geen testen op gedaan: zijn die agressief? hoe ontvlambaar zijn die? Hebben we controle met dat product als we dat in ons toestel steken? En helaas gebeurt dat zeer vaak, zelfs hier in België. We zien dat meer en meer gebeuren. Dat mensen naar een goedkoper product overschakelen, totdat het foutloopt.
Maar die dingen zijn dan wel vrij verkrijgbaar op de markt. Want je zou verwachten dat daar dan toch standaard een regelgeving rond is.
Er zijn standaarden, er zijn regelgevingen, maar het internet, het wereldwijde web... Het wordt gewoon per post opgestuurd, als je wenst. Of je rijdt naar het buitenland toe, waar je het wel mag halen.
Maar dat is onverantwoord risico's nemen natuurlijk?
Zeer zeker.
Misschien om af te sluiten: een paar voorbeeldjes uit de praktijk, om het wat concreter te maken.
Qua eisen van klanten; we spreken dan niet over de confetti uiteraard. Het kan in iedere kleur en in iedere vorm. Maar dat is ook niets nieuws onder de zon uiteindelijk. Grote voorstellingen zijn de publiekelijke shows. Daar zijn de eisen wel iets groter en vooral veel strikter.
Zoals?
Een voorbeeld: het musicalspektakel 1418.
Ja, een indrukwekkend spektakel.
Absoluut, op alle vlakken uiteindelijk feitelijk een technisch hoogstandje. Ehhm, toen was de eis dat het op een bepaald moment moest sneeuwen. Nu, sneeuw? We denken allemaal aan schuim.
Dat lijkt het eenvoudigste, maar ieder schuim heeft iets agressiefs. Het is glad, het is nat. Mensen die eronderdoor rijden, want de tribune, zoals u weet, reed onder het spektakel. De gasten zelf hebben allemaal hun kledij. Daar één vlekje op dat er niet meer uitgaat, die rekening wil niemand gaan betalen. We hadden paarden. Paarden die op een gladde vloer stappen. Die hadden wel speciale hoeven aan, maar leg daar schuim op en dan gaan die uiteraard uitglijden. En de acteurs, die kledij, de kostuums, daar mocht ook niets aan komen.
Dan wordt het al een moeilijkere opdracht.
De opdracht was inderdaad net iets moeilijker, en het moest ook nog perfect gecontroleerd en gedoseerd kunnen worden.
En hoe heb je het dan opgelost?
Wel, we hebben daar de Snowboy toestellen voor ingezet. Dat zijn generatoren die boven op de bekende passerel van de Nekkerhal stonden. Die werden met darmen naar beneden gebracht. En daar kwam het product uit. Het lijkt schuim, maar je kan de vlokjes regelen, je kan de hoeveelheid regelen, en als het op de grond komt dan verdwijnt het na plusminus 15 a 20 minuten, afhankelijk van de ondergrond. Zelfs op tapijt: je spuit het erop. 15 minuten later kom je terug. Je stapt erover: glijden doe je niet.
Dat is indrukwekkend. En zijn er zo nog van die voorbeelden waarvan je zegt: "daar hebben we iets speciaals mee moeten doen?"
Zeer spannend, zelfs nog net iets spannender dan 1418 was voor de clip van Shell V-Power. Dat was op Francorchamps. Daar was een opnamedag en dat was eigenlijk... Kimi Raikkonnen en Fernando Alonso kwamen in een Ferrari op het circuit, en er werden tests gedaan op het reactievermogen en welke adrenaline het gaf bij de coureurs als het plots ging sneeuwen. Dus aan ons de opdracht om een decor te maken met kunstsneeuw en met dezelfde apparaten die we ook voor 1418 gebruikt hebben. Het laten sneeuwen, en uiteraard: die Ferrari mocht niet de bocht uitgaan. Want die rekening, daar moesten we zelf garant voor staan. Want uiteraard is het eerst getest geweest. En dat is feilloos verlopen. In de clip zie je het perfect sneeuwen, erdoor gaan en de auto glijdt niet.
Ja, want veiligheid komt ook daar wel op de eerste plek.
Op alle gebieden van special effects. Is het confetti? Is het vuur? Is het CO2-ijs? Maakt niet uit.
Tom, dank je wel voor je komst naar de studio.
Graag gedaan.
En u, beste kijker: bedankt voor het kijken, en alweer tot volgende week!
