Transcript
Jan-Jaap In Der Maur heeft het wiskundige bewijs gevonden dat een goede moderator of presentator noodzakelijk is voor een geslaagd evenement. Hoe dat precies zit, vertelt hij zelf.
Dag Jan-Jaap, welkom in de studio. Jij hebt het wiskundige bewijs gevonden dat een moderator, jouw job, noodzakelijk is voor een succesvol evenement.
Dat klopt, en dat moest noodzakelijk een heel eenvoudig bewijs worden, want ik ben echt heel slecht in wiskunde. Ik ben ooit geslaagd met een 3 op mijn eindlijst voor wiskunde, dus het moest simpel blijven.
Maar toch heb je het bewijs gevonden?
En toch heb ik het bewijs gevonden. Ik ben uitgegaan van het volgende: iedereen wil een geslaagde bijeenkomst. Een geslaagd evenement, een geslaagd congres, etcetera. Dat bestaat volgens mij altijd uit drie elementen. Element 1 is je doel. Als je geen helder doel benoemd hebt, is een bijeenkomst bij voorbaat zinloos want als je niet weet waar je naartoe wil, hoe kan je dan meten of het zinvol was? De tweede is meeting design. Een goed programma, wat op basis van het doel scherp in elkaar is gesleuteld. En de derde is moderatie. Wat dat precies inhoudt, kom ik zo op terug. Waar ik dus vanuit ben gegaan is: een succesvolle bijeenkomst is doelbepaling X meeting design X moderatie. Ik weet niet hoe goed jouw wiskunde is, maar als één van die elementen 0 is...
Dan wordt het resultaat ook 0.
Dan wordt het resultaat ook 0, klopt! Dus je kunt nog zo'n goed doel hebben bepaald, nog zo'n goed meeting design hebben gemaakt... Als je een waardeloze moderator hebt neergezet, scoor je dus nog steeds niet. Omgekeerd: als het meeting design waardeloos is, kan je er ook een fantastische moderator neerzetten... Die zal het ook niet redden. En dan ben ik ook nog gaan kijken naar de verhouding. Ik heb gezegd: laten we nou het doel eens op 10 zetten. Meeting design op 5, moderatie op 2. Zo bescheiden ben ik dan, dat het in dat rijtje de minst belangrijke is.
Is het ook zo?
Ja, dat denk ik wel uiteindelijk. Weet je, als je doel goed bepaald is, dan ben je dus echt al op de helft. Want dan kun je alles daaraan afmeten. Als vervolgens de bijeenkomst goed ontworpen is, is het voor een moderator, zelfs een minder bedreven moderator, heel makkelijk om dat op te pakken. Omdat de bijeenkomst volledig logisch in elkaar zit. Vandaar dat een moderator belangrijk is, maar wat mij betreft niet de belangrijkste van de drie. Maar als je dan aan het eind kijkt, dan kom je dus op 10 X 5 X 2 = 100%. Dat komt dan mooi rond uit. Maar als je bijvoorbeeld zegt: moderator niet meteen op 0. Dan zit je meteen op 0 procent, maar stel nou dat je een matige moderator hebt. Dus dan scoor je niet die twee, maar die één. Dan kom je dus maar uit op 50% effectiviteit van je bijeenkomst.
In totaal, ja.
In totaal, dus daarmee is bewezen dat als je die 3 neemt, dat je dan dus op 100 uit kunt komen, en als je één van de drie slecht doet, dat je dan dus op minder uitkomt.
Dus we hebben die moderator nodig?
Nou, en dan niet 'de moderator'. Ik heb heel bewust gekozen voor de term 'moderatie'. Want een moderator is daar belangrijk in. Een persoon die zorgt dat het loopt zoals het moet lopen. Maar ik vind: moderatie bestaat uit veel meer. Ik vind dat de catering ook een vorm van moderatie is. De locatie is ook een vorm van moderatie.
Kan je dat eens concreet maken, want hoe zie je dat dan precies?
Alles wat op de dag zelf zorgt dat wat er op papier stond, namelijk het doel en het meeting design, alles wat op de dag zelf zorgt dat dat waar wordt, modereert dus dat de bijeenkomst succesvol is. Modereren is mogelijk maken, is zorgen dat het gebeurt. Als ik als moderator mijn werk heel goed sta te doen in een volledig verkeerde locatie, of mensen hebben een waardeloze lunch gehad met bedorven krabsalade, et cetera, dan wordt dus mijn werk als moderator weer moeilijker. Dus daarom heb ik bewust gekozen voor moderatie als term en niet moderator. Waarbij wel de moderator een belangrijk onderdeel is, want die staat op het podium en die maakt het waar.
En wat maakt dan wat een goede moderator is? Hoe selecteer je nu de juiste moderator, dan?
Dat is een kwestie van kijken: denken wij naar een viertal elementen. Een aantal die redelijk voor de hand liggend zijn en met name eentje waar ik zo op kom, die echt vaak vergeten wordt. De eerste waar we naar kijken is het soort evenement. Het maakt een wezenlijk verschil of je een zaal vol hebt met blije mensen die iets komen vieren, of dat je een zaal vol hebt met een opstandige, schuimbekkende meute die ergens tegen zijn en die boos zijn. Dat maakt een wezenlijk verschil. En sommige moderatoren kunnen heel goed overweg met die feestvierders, een andere heel goed met die schuimbekkende meute. Dus daar moet je al naar kijken, naar wat voor soort evenement iemand goed is. De tweede is de relatie tot het onderwerp. Je kunt kiezen voor iemand uit je eigen organisatie. Je bent een bedrijf en je kiest de collega die zo leuk kan praten.
Omdat hij de materie kent?
Omdat hij de materie kent. Omdat hij de gevoeligheden kent. Omdat hij vertrouwd voelt voor de mensen die in de zaal zitten, want die kennen hem ook. Dus dat zijn hele goede redenen om dat te doen. Daar staat tegenover dat hij omdat hij de materie zo goed kent, misschien de belangrijke vragen niet meer stelt omdat hij het antwoord al weet. Er staat tegenover dat hij de directeur misschien niet zo kritisch kan bevragen omdat hij ook in de reorganisatieronde zit. Dus dat is één. De tweede optie is een expert op het vakgebied. Dus dat is iemand die van buiten de organisatie komt, maar die bijvoorbeeld alles weet over olieboren op de Noordzee, of van het kweken van dwergparkieten. Diegene is dus goed omdat hij alles weet van het onderwerp, tegelijkertijd is dat zijn valkuil. De derde optie is de bekende Nederlander, of in jouw geval de bekende Belg. Die heel goed zijn als je wil weten dat de show goed in elkaar zit. Want het is een vakman op showgebied, televisiepersoonlijkheden met name. Als je wil weten dat mensen zich belangrijk voelen. Want als er een bekende kop op het podium staat, "Nou, dan hebben ze echt wel iets in ons geïnvesteerd". En als je mensen wil trekken, dan komt niemand af op Jan-Jaap In Der Maur. Inmiddels misschien een paar op...
Een paar groupies.
Ja, en stuur er een echte bekende Belg of een bekende Nederlander op af, dan komen mensen daarop af. En de vierde optie is de vakman moderator, die verder van het onderwerp af staat, maar die wel weet hoe je met groepen moet werken, hoe je met sfeer moet werken, met emoties, et cetera, et cetera.
En is het niet kennen van een onderwerp dan een handicap of eigenlijk niet?
Soms is dat een voordeel. Als de zaal vol zit met mensen die het onderwerp ook niet kennen, dan is het fijn dat ik aan hun kant kan staan.
Ja, en de vraag kan stellen van: "wat bedoel je nu precies?"
Ja, dat klopt. Soms gaat het ook niet over de inhoud maar over het proces. Als je bijvoorbeeld een wielervereniging... De Tour de France zit eraan te komen. Als je een wielervereniging hebt en die willen het hebben over een betere relatie tussen het bestuur en de vrijwilligers, moet je dan een beroepswielrenner of ex-beroepswielrenner daarvoor zetten? Nee, die gaat het over wielrennen hebben. Terwijl: het gaat daar helemaal niet over wielrennen, het gaat over hoe bestuurders praten met vrijwilligers. Dat staat helemaal los van het wielrennen. En dan kun je dus misschien beter een procesmatige dag voorzitten.
Eigenlijk gewoon een heel bewuste keuze maken daarin?
Een heel bewuste. We hadden er nu twee gehad nu, de elementen: de relatie tot het onderwerp en... Ik ben de eerste even kwijt.
De eerste, of je nu met die schuimbekkende meute, of wat voor type...
De derde is de meest voor de hand liggende: wat voor vaardigheden heeft een moderator nodig? Heb je een programma wat volledig op interviewen gestoeld is, neem dan een moderator die goed kan interviewen. Heb je vooral een presentator nodig, neem die. Gaat het vooral over debatteren, neem dan een goede debatleider.
Dat is allemaal een heel ander vak, hè?
Allemaal een heel ander vak. En de laatste, en dat is degene die het meest vergeten wordt: kijk naar de persoonlijkheid van de dagvoorzitter.
Wat bedoel je daarmee?
Ik ben een bepaald type mens. Dat is mijn fabrieksinstelling. Daar kan je een klein beetje aan veranderen, maar ik heb een fabrieksinstelling. Ik ben een eindeloze doorvrager. Op sommige doelgroepen zal ik overkomen als een beetje een drammer. Een beetje een... Ik zet er druk op. En soms werkt dat, en soms niet. Je kunt aan mij dus niet vragen om ineens een volledig omgekeerde persoonlijkheid te worden. Mijn compagnon in ons bureau, Hans Etman, is een man waarvan de ene helft van de wereld zal zeggen dat hij rustig is, begripvol, zacht, en de andere helft van de wereld zal zeggen dat hij saai is. Want het is een hele rustige zachte man. Die kan je niet vragen om ineens opgeklopt te gaan doen. Want dat kan hij niet en dan wordt het belachelijk. En die persoonlijkheid is dus ook heel belangrijk. Ik had laatst een opdrachtgever, die vroeg ik: "wat voor mensen zitten in de zaal?" Hij zegt: "dat zijn mannen met grote handen, die bier drinken, schuine moppen vertellen en elkaar hard op de schouders slaan." Dan heb je dus een beeld, want veel duidelijker kan je ze niet krijgen. En soms zijn ze wat minder helder, maar bij deze heb je dan dus wel meteen een paar mensen waarvan je denkt: "oké, die zouden daarbij passen, en die zouden daar volledig niet bij passen". En als je dan die 4 elementen bij elkaar telt en je gaat dan dat naast die wiskundige vergelijking leggen, dan ben ik ervan overtuigd dat je dus tot een goede keuze kunt komen en een 100% kan scoren op een bijeenkomst.
Jan-Jaap, super bedankt voor die wiskundige formule.
Graag gedaan.
En u, beste kijker: bedankt voor het kijken en alweer tot volgende week!
