Transcript
Annette Herfkens is de enige overlevende van een vliegtuigcrash in Vietnam. Zwaargewond overleefde ze acht dagen in de jungle tussen 30 doden, waaronder haar eigen verloofde. Ondertussen schreef ze het boek Turbulentie en is ze te boeken als spreker. Ze vertelt over hoe ze de crash overleefd heeft en wat ook jij eruit kan leren.
Dag Annette, welkom in de studio.
Dank je wel.
We gaan even terug naar 1992. Wat is er toen precies gebeurd?
In 1992 woonde ik in Madrid en werkte ik voor Banco Santander. Mijn vriendje met wie ik al 10 jaar samen was, verloofd eigenlijk, werkte voor de ING-bank in Vietnam, waar hij twee barretjes aan het opzetten was. En hij had net een romantische vakantie gepland aan de Chinese Zee in Nha Trang. We gingen heel vroeg 's morgens weg om 7 uur uit Ho Chi Minh City om de volgende vlucht te halen. En we zijn toen tegen een berg aangevlogen.
En je bent daar in de jungle terechtgekomen?
Ja we zijn toen met een klap tegen de berg aangevlogen. Iedereen gilde. Het ging heel snel. Hij pakte mijn hand, ik de zijne, en toen was het over. En de volgende herinnering was dat ik wakker werd. Dus het ene moment hoorde ik motoren en het volgende moment hoorde ik allemaal geluiden van de jungle. Ik keek uit door de voorkant van het vliegtuig, dat was kennelijk in tweeën gebroken, en zag allemaal groen. Ik keek om me heen: daar lag mijn vriend naast mij in zijn stoel, dood. Bovenop mij lag een stoel, en daar bleek een man in te zitten, ook dood. En die heb ik toen heel hard van me afgeduwd. En toen moet ik in shock zijn geraakt, want de volgende herinnering is dat ik in de jungle lig. Ook 3 meter weg van dat stuk van het vliegtuig. Naast een Vietnamese man en nog wat andere mensen. In de jungle, in Vietnam.
En daar heb je toen 8 dagen gezeten?
Ja, daar heb ik 8 dagen moeten wachten totdat ik gered werd. En... Ja, 8 dagen lang.
Hoe heb je dat overleefd? Hoe ben je die dagen doorgekomen?
Ja, de eerste reactie was het geloven waar ik was. En ik bleef heel erg bij wat echt was. Ik keek om me heen en zei: "waar ben ik? Wat is er gebeurd?" En ik ben niet in paniek geraakt, denk ik, Omdat ik niet meteen ben gaan beoordelen hoe gevaarlijk de situatie was. Ik bleef gewoon echt bij wat echt was. Dus ik keek om me heen. Ik dacht: "dit is waar. Dit is je realiteit". En ik ben heel erg gefocust gebleven op wat voor mij lag. En zonder dat mijn geest zich af liet dwalen naar wat er zou gebeuren als er een tijger kwam of als er niemand kwam. Ik bleef echt gewoon in het moment. En toen heb ik een plan gemaakt. En dat verdeeld in haalbare stappen om te overleven.
En wat hield dat dan in, zo'n plan?
De crash gebeurde op zaterdagmorgen en wij zouden pas woensdagavond terugkomen. En ik zou woensdag wel mijn collega gaan bellen, dus ik dacht: "hij gaat mij pas missen op woensdag. Mensen weten pas woensdag dat wij er niet zijn." We hadden toen nog geen mobiele telefoons en geen facebook. Dus ik dacht: "je moet zeker tot woensdag, maar dan geef ik ze nog een paar dagen om alarm te slaan en mij te gaan zoeken." Dus ik dacht eigenlijk dat ik het wel een week lang moest gaan volhouden. En toen dacht ik: "ik heb water nodig". En toen heb ik gedacht van: "hoe kom ik aan water?" En toen heb ik het isolatiemateriaal van het vliegtuig bij elkaar geraapt en balletjes van gemaakt. En daar kon ik om de drie uur een slokje van nemen.
Maar dat is toch heel heavy, hè? Om op zo'n moment dan toch niet de pedalen te verliezen.
Ja, dat deed ik dus inderdaad door 'mindful' te blijven. Dat is vandaag de dag het woord. En dat deed ik ook echt. Ik bleef gewoon echt bij de les. Ik focuste op wat voor me lag en niet op wat er kon gaan gebeuren. En ik maakte dusdanig haalbare stappen... Want ik was heel zwaargewond. Dus ik moest eerst opstaan om het te pakken. Dat deed ongelofelijk pijn. En toen viel ik flauw maar toen ik wakker werd dacht ik dus: "oh, dat is me dus gelukt". En daarna dacht ik: "ik moet het in balletjes maken", en dat moest ik gaan kneden, en toen moest het nog gaan regenen. Ja, ik bleef gewoon bij elke stap en bij het nu. En tegelijkertijd focuste ik heel erg op de schoonheid van de jungle en niet op de doden. Hoe meer ik naar die schoonheid keek, hoe mooier het werd.
Maar is dat dan iets dat je geleerd had? Want je had best wel een mooie job, en een topfunctie. Is dat iets dat je daaruit geleerd hebt of is dat gewoon iets dat je instinctief op dat moment gedaan hebt?
Ja, ik denk eigenlijk dat ik altijd heel erg naar mijn instinct heb geluisterd, en dat ik juist op die manier ook inderdaad die topfunctie heb gekregen. Ik was daar goed in. In dat luisteren naar dat kleine stemmetje in je. Even niet oordelen, even niet je geest allerlei scenario's laten bedenken, Maar gewoon even rustig kijken wat er gebeurt en luisteren. En ik denk dat ik daarvoor me ook wel in situaties heb bevonden, benauwde omstandigheden. Ik heb altijd geleerd: als je eventjes rustig blijft en naar dat stemmetje luistert, dan volgt het plan vanzelf. En ik denk dat iedereen dat instinct heeft, maar dat men zich laat ondersneeuwen door wat er zou kunnen gebeuren of wat ander mensen van iets vinden. Ik denk dat ik heel erg... "I controlled my mind." Ik had mijn geest onder controle, om naar mijn hart of mijn instinct of mijn grotere 'ik' te kunnen luisteren.
Is dat voor jou ook de belangrijkste les uit wat er is gebeurd?
Het is iets wat ik van nature deed. En wat ik ook deed is open staan. En openstaan voor wat er zou kunnen gebeuren en wat er om me heen is. En open staan voor die schoonheid. En open voor wat er in mij opkwam. De belangrijkste les is inderdaad: luister naar je instinct. Blijf in het nu. Laat je niet afleiden door 'wat als'-scenario's. Blijf bij wat echt is. Neem waar. Oordeel niet. Neem waar. Observeer. Ik denk dat dat de belangrijkste les is. Dat je blijft observeren, van een ander perspectief. En gebruik humor. Gebruik humor want dat geeft ook altijd een ander perspectief. Je oordeelt of je wordt 'defensive', je wordt bang, vanuit je kleine 'ik' En als je even doorademt. Even beter kijkt. Dan heeft wat mij betreft iedereen toegang tot een grotere 'ik'. Tot een ander perspectief.
Op een gegeven moment ben je toen ook gered. Hoe is dat verlopen?
Ja, dus op de achtste dag kwamen er lokale Vietnamezen ineens met plastic zakken om het te ruimen. En die kwamen met een passagierslijst en die vroegen mij om mijn naam aan te wijzen. En ze gaven mij mijn eerste slokje water. En dat slokje water was als de beste champagne.
Ja, dat zal wel. Nu ondertussen zoveel jaren later. Je hebt een boek geschreven over je ervaringen. Maar je bent nu ook actief als spreker. Hoe is het om dan nu terug aan de slag te gaan?
Ja, ik blijf leren. Nogmaals, ik deed het dusdanig uit mijn instinct dat ik pas later woorden ben gaan vinden. En zelfs van elk interview leer ik zelf ook weer. En ik leer het ook zelf toe te passen. Want ik ben natuurlijk veel ouder en banger. Ik luister naar mijn eigen ervaringen soms om me uit moeilijke omstandigheden te helpen. En toen bedacht ik me dat andere mensen daar ook iets aan zouden hebben. Dat heb ik ook later om die reden bedacht. Ik heb ook een spirituele ervaring gehad in de jungle. Na de vijfde-zesde dag was ik bijna dood. En de dood was zo mooi dat ik ook nooit meer bang ben voor de dood. En ik vond dat ik dat ook moest delen.
Maar uiteindelijk heb je je leven wel weer terug op de rails gekregen, hè?
Ja, vrij snel. Ik heb dus eerst goed gerouwd. Ik geloof dus ook weer als handelaar op Wallstreet Je moet je verlies echt goed nemen. Je moet er niet overheen stappen. En 'cut your losses' is niet de juiste uitdrukking. Je moet het echt voelen. En ervan leren en dan weer doorgaan. Dat doe je op Wall Street ook. Je gaat wijzer door. Maar je moet het wel echt tot je nemen het verdriet. Dus ik heb echt goed gerouwd. Ik moest door zonder mijn rechterarm, mijn andere helft. Mijn vriendje van 13 jaar met wie ik dacht dat ik altijd samen zou zijn. Dus ik moest verlies nemen op mijn verwachtingen van de toekomst ook. En toen ik dat eenmaal gedaan had kon ik open blijven en accepteren wat er was gebeurd. En open staan voor het leven opnieuw.
Annette, dank je wel dat je dit met ons wilde delen.
Dank je wel.
En u, beste kijker: bedankt voor het kijken en alweer tot volgende week.
