Transcript
Ook artiesten moeten zich aanpassen aan een veranderende evenementenmarkt. Ik praat vandaag met Roel van Dongen van het artiestenbelangencentrum over de uitdagingen in de entertainmentbranche en het ABC.
Dag Roel, welkom in de studio.
Goedemiddag, hi.
De evenementenmarkt is de afgelopen jaren heel sterk veranderd, maar dat heeft ook impact op artiesten. Wat is er voor jullie in het vak eigenlijk zo de laatste jaren veranderd.
Nou, er zijn een aantal ontwikkelingen aan de gang waardoor het hele arbeidsveld voor de artiest een beetje aan het verschuiven is. Dat heeft te maken met onder andere de bezuinigingen. Het hele gedeelte wat arbeidsinteressant is geweest voor artiesten en muzikanten in Nederland, met name als het gaat over de zorg en het onderwijs: dat is helemaal wegbezuinigd.
Omdat de overheidssubsidies weggevallen zijn?
Ja, dus dat hele werkveld is eigenlijk weggevallen. En jammer genoeg is er niets voor in de plaats gekomen. Het is normaal dat een arbeidsveld zich verplaatst, afhankelijk van trends en ontwikkelingen, maar dan zou je zeggen: "oké, het verschuift zich". Maar dit is geen verschuiven, dit is gewoon ophouden, want er is niets voor in de plaats gekomen.
Maar zie je dan ook dat er effectief heel veel artiesten gestopt zijn?
Ja absoluut, er zijn veel mensen die weer terug- vallen op het inkomen van een partner, die een baantje erbij moeten zoeken, of die gewoon een totaal andere carrière beginnen, omdat ze niet meer rond kunnen komen van de inkomsten uit optredens.
Dat is jammer.
En dat is heel triest. En je ziet ook dat een ander gevolg daarvan is dat er dus steeds minder ruimte is om te investeren. Dat betekent dat de artiesten en muzikanten vaak met verouderde apparatuur werken, met oude busjes rondrijden en niet het geld om verzekeringstechnisch alles... als het gaat over het ondernemerschap, om dat goed geregeld te krijgen, want daar is gewoon allemaal geen geld voor.
En toch zie je, bijvoorbeeld op beurzen, dat er nog steeds heel wat creativiteit is, en dat er ook wel weer nieuwe dingen ontstaan.
Dat is een positief effect weer van het verhaal. Dat mensen min of meer noodgedwongen steeds vaker elkaar opzoeken, en kijken van: "wat doe jij?" en: "hee, misschien kunnen we wel een samenwerking opzetten, om zodoende ons netwerk te delen, dat we samen elkaar werk kunnen toespelen". Of sterker nog - en dat gebeurt in toenemende mate - dat we gezamenlijk een programma ontwikkelen of een nieuw project opstarten. En dat mensen dan in één keer, als het gaat over de creativiteit, elkaar dan ontzettend kunnen inspireren en dat er totaal nieuwe dingen ontstaan. En dat is wel mooi.
Je had het net over de impact van de crisis op artiesten, maar dat is de impact van bijvoorbeeld technologie op artiesten, hè? Want vroeger zag je overal een band staan, dat is dan een disc-jockey geworden, maar vandaag kan het even goed een laptop zijn die staat te spelen.
Ja, de disc-jockeys hebben onbewust zwaar geconcurreerd naar de muzikanten toe. Er is voor muzikanten de laatste jaren heel veel weggevallen en vervangen door dj's. Nu zien we een ontwikkeling dat zowel de opdrachtgever maar ook het publiek een beetje moe wordt van die enthousiaste springerige dj's, die een knopje draaien en dit staan te doen. Men verwacht meer, men verwacht een belevenis, men verwacht ook dat een dj zich meer als een muzikant opstelt. En daar zijn een aantal hele interessante ontwikkelingen aan de gang, die ook weer terug te zien zijn op bijvoorbeeld de artiestenbeurs in Eindhoven. En die trends en ontwikkelingen vinden gelukkig plaats, dus in die zin is de markt ook in beweging.
Maar wil dat ook zeggen dat er weer meer bands en dergelijke, de authentieke beleving geboekt wordt?
Er zijn meer activiteiten, en 'geboekt wordt' wil niet altijd zeggen dat daar een betaalde opdracht aan vast hangt, maar wat ik zie bij ons... Ik kom uit het zuiden van Nederland, uit Brabant, dat daar steeds meer muziek in de horeca plaatsvindt, dat er steeds meer horecagelegenheden zijn die af en toe een keer een bandje laten spelen. Wat we ook zien is een enorme verschuiving, als het gaat van de grootschaligheid van de grote evenementen en de festivals, dat het teruggaat naar de kleinschaligheid, en dan komen we terecht in het huiskamergebied. En het huiskamercircuit, de huiskamer- concerten, de huiskameroptredens, dat is een booming business, ook voor de betreffende muzikant of artiest, omdat daar ook toch wel een inkomen aan over te houden valt. Dus dat is een verschuiving die wij nu zien gebeuren, ik denk dat dat de komende jaren heel erg in de... Ja, hoe moet ik dat zeggen? Dat dat heel erg gaat opleven. Jij volgt die dingen op de voet, hè?
Je bent voorzitter van het Artiestenbelangencentrum. Wat is dat precies?
Het artiestenbelangencentrum is een brancheorganisatie voor muzikanten en artiesten, en wij ondersteunen alles wat te maken heeft met het ondernemerschap. Dat doen wij middels nieuwsvoorziening, dus onze leden...Het is een vereniging: je kan lid worden, je betaalt contributie, en van die contributie organiseren wij een aantal dingen of regelen wij een aantal dingen. De nieuwsvoorziening is erop gericht om onze leden op de hoogte te houden van alles wat te maken heeft met belastingzaken, met de Kamer van Koophandel, met alle officiële regels; de VAR-verklaring, nu nog. Dus alles wat met jouw ondernemerschap te maken heeft, daar geven wij informatie over en dat ondersteunen wij. Daarnaast hebben wij eigen contract- en leveringsvoorwaarden die wij onze leden adviseren. Daarnaast hebben wij een ledenpakket, noemen wij dat, waarin we een aantal leuke dingen kunnen aanbieden, waaronder hele bijzondere verzekeringen voor artiesten en muzikanten. En dan wil ik graag even noemen dat wij een bedrijfs- aansprakelijkheidsverzekering kunnen bieden, een Casco-verzekering, een soort instrumenten- verzekering, maar ook een bookingverzekering. En ja, dat is vrij uniek.
Wat houdt zo'n bookingverzekering in?
Die bookingverzekering maakt mogelijk dat jij jouw inkomen kan verzekeren als jij bijvoorbeeld je been breekt en je kan 10 optredens niet meer doen. Dat jij voor die 10 optredens in ieder geval het afgesproken gage, jouw inkomen, in ieder geval toch kan ontvangen. Daar kun jij je tegenwoordig voor verzekeren. Dat zijn speciale constructies die voor ons mogelijk zijn gemaakt. Daarnaast organiseren wij netwerkmomenten door het hele land, om de artiesten de gelegenheid te geven om ook eens buiten de kleedkamer om met elkaar te praten. Daarnaast geven wij ook informatie en voorlichting over auteursrechten. Op de achtergrond houden wij ons bezig met ontwikkelingen binnen het onderwijs. Wij hebben een stelling genomen dat wij vinden dat men name in Nederland de MBO-opleidingen, die eigen productiemaatschappijtjes beginnen om hun leerlingen aan de gang te houden, en om een bepaalde vorm van inkomsten te verkrijgen, om die bezuinigingen een beetje te compenseren... Ja, dat zijn partijen die een speler worden op de commerciële markt. Met andere woorden: ze worden regelrechte concurrenten van de bestaande artiest, en dat zijn ontwikkelingen waar wij niet zo blij mee zijn.
Ja, dat is een beetje oneerlijke concurrentie natuurlijk, hè?
Ja absoluut, en wij bemoeien ons daar gewoon tegenaan. En op dit moment zijn we ook achter de schermen heel actief... Dat probeer ik even snel te vertellen, want het is ingewikkelde materie, maar het ABC is onderdeel van het PZO (het Platform Zelfstandige Ondernemers). Dat is een koepelorganisatie van meer dan 26 verschillende brancheorganisaties, met in totaal meer dan 18.000 leden. Ik mag namens het ABC zitting nemen in het algemeen bestuur ervan, en vanuit het algemeen bestuur van het PZO zijn wij ook betrokken bij het tot stand komen van de nieuwe wetsvoorstellen en regelingen met betrekking tot vervanging van de VAR en de modelcontracten die eraan zitten te komen. Daarnaast zijn wij ook aan tafel mogen schuiven bij de Raad van Cultuur en bij de SER als het gaat over het onderzoeken van de consequenties van de bezuinigingen van het Ministerie van Cultuur, wat dat de afgelopen jaren heeft gedaan. En ten aanzien van het werkveld, van de artiesten, van de muzikanten, de opdrachtgevers, de vrijwilligers, en noem maar op... Alles wat daarmee samenhangt is een hele ondoorzichtige markt. Een arbeidsveld, om het maar eventjes zo te zeggen, en wij proberen daar een beetje inzicht in te krijgen, om met dat inzicht weer de overheid te kunnen adviseren om bepaalde dingen juist wel of niet te doen. Dus op de achtergrond is het ABC bezig met hele structurele zaken, die voor de doorgaande artiest en muzikant niet zo populair zijn, en je kent artiesten en muzikanten: die willen eigenlijk alleen maar optreden en creatief bezig zijn, en al dat zakelijke...
Al die paperassen hoeven niet.
Dus wij proberen daar zoveel mogelijk voorbereidend werk in te doen.
Kunnen ook Belgische artiesten bij jullie terecht? Want in België hebben we niet echt een vakvereniging voor artiesten zoals jullie in Nederland hebben.
Ja, wij staan absoluut open voor Belgische collega's. Het is wel zo dat onze kennis en onze ervaring zich beperkt tot de Nederlandse situatie. Dus als het gaat over wetgevingen en juridische zaken, dan zijn wij wel bekend met de Nederlandse markt, maar minder met de Belgische markt, maar als er Belgische artiesten of muzikanten zijn die vaak of regelmatig in Nederland werken, dan is het absoluut de moeite waard om te kijken of zij aansluiting bij ons kunnen vinden, want wij kunnen best wel iets voor hen betekenen.
Dank je wel voor je komst naar de studio.
Graag gedaan.
En u, beste kijker: bedankt voor het kijken en alweer tot volgende week!
