Weg met sprekers… experts!

Transcript

Dagvoorzitter Jan-Jaap in der Maur heeft het gehad met sprekers op evenementen. Hij wil experts op het podium zien. Waarom? Dat vertelt hij vandaag zelf in onze studio.

Dag Jan-Jaap, welkom in de studio.

Hé, Kevin.

Waarom geen sprekers meer op het podium?

Weet je, het is misschien een beetje een semantisch verhaal, maar ik zeg, als we nou eens ophouden met ze sprekers noemen, en we gaan ze experts noemen, of coaches, of bedenk elke term die je wil bedenken. Want het ding is, als je een spreker op het podium zet en je noemt hem spreker, dan kan hij maar één ding doen. Want een spreker…

Spreekt.

Die spreekt, ja. En als je hem anders gaat noemen, kun je hem ook anders in gaan zetten. Bijvoorbeeld, als je een spreker niet een spreker noemt maar een coach, dan kun je dus een publiek laten werken aan een case, en hem laten helpen om die case op te lossen. Dan is dus een zaal vol mensen actief bezig met een vraag, met een probleem. En ze lopen aan tegen de grenzen daarvan, en ze gebruiken zo'n man op zijn expertise om iets toe te voegen. Nou, als je dan verder gaat denken: wat kun je met een spreker die geen spreker meer is? Dan kun je hem interviewen, dan kun je hem in een talkshowformat gaan gebruiken. Dan kun je zelf quizformats gaan gebruiken, waarbij wij als deelnemers vragen moeten beantwoorden. Vervolgens willen wij dan weten of wij het goed hadden. Als we het goed hadden, willen we weten waarom, als we het fout hadden, willen we zeker weten waarom dat fout is. Dan kun je zo’n spreker, die je dan expert, quizmaster of jury noemt, de antwoorden laten geven. En als je zo gaat denken, krijgt dus een spreker een andere rol binnen een bijeenkomst. En laten we even eerlijk zijn, er is al lang geleden aangetoond dat de allerslechtste manier om iets te leren of ergens van overtuigd te raken, is langdurig luisteren naar iemand die praat.

Dat is omdat we dan ongeïnteresseerd geraken, wegzakken?

Ja. Omdat onze hersenen in een soort waakvlamstand gaan, waardoor wat er gebeurt en wat er verteld wordt, niet echt geprocest wordt, niet echt verteerd wordt. Terwijl, als je de deelnemers actief betrekt bij wat die spreker doet, en hem dus geen spreker meer noemt, komt het beter aan en beklijft het beter. Een voorbeeld, ik zei net, je kunt een spreker interviewen. Op het moment dat je zegt, ik kan een spreker interviewen, kun je ook zeggen, laat die zaal nou die spreken interviewen. Dan word ik als gespreksleider alleen maar het intermediair.

Wordt dat dan geen risico? Want voor hetzelfde geld komen daar helemaal geen interessante vragen uit dat publiek.

Dan onderschat je, punt één, ontzettend het publiek. Bijna altijd komen er interessante vragen uit. Punt twee, kun je daar dus dingen aan doen. Je kunt het publiek bijvoorbeeld in groepjes vragen laten voorbereiden. Dan is de kans dat in ieder groepje er minstens één iemand zit die met een aardige vraag komt, alweer groter. Je kunt ze een thema geven per tafel: jongens, doen jullie nu de vragen over de financiën, jullie over het personeel, jullie over de klant. Dan gaan mensen alweer op een bepaalde manier naar het onderwerp kijken. Als je mensen eerst - en dan ga je combineren - die casestudy laat doen, dan gaan ze zich realiseren wat het probleem is. En als je ze dan vraagt: jongens, nu jullie het probleem hebben bestudeerd met z’n allen, levert dat vragen op? Als je mensen eerst een probleem laat bestuderen en dan vraagt of ze vragen hebben, is de kans veel groter, dan wanneer je doet wat we klassiek doen, namelijk iemand een half uur laten spreken, naar de zaal draaien en zeggen, zijn er nog vragen. En dan verwachten dat er binnen een seconde veertien man een hand opsteken met een briljante vraag. Je helpt mensen om ook de vraag te vinden.

En hoe kijken de sprekers daarnaartoe? Want voor hen is het toch ook een stukje spannender want ze weten niet wat er gaat gebeuren.

Ja. Maar dan ga ik iets bots roepen - ik ben Nederlander per slot van rekening - dan zeg ik: ga je vak uitoefenen. Je bent als spreker ingehuurd om te zorgen dat er iets bij die deelnemers gebeurt. Als jij vervolgens lafhartig kiest voor de allerslechtst denkbare vorm, dan doe je je werk dus gewoon niet goed. En dan moeten we jou niet meer inhuren. Dus ik vind dat er bij sprekers ook iets moet gaan veranderen. Eén voorbeeld, ik heb een spreker gehad - en dat vond ik fantastisch - die sprak aan het begin van de dag, en die heeft geëist dat hij er de hele dag bij mocht blijven en de hele dag mee mocht blijven praten. Dat betekende dat ik dus de hele dag, op ieder willekeurig moment, terug kon schakelen naar diezelfde spreker die nog steeds in de zaal zat. En die deed dat ook actief. Die stak zo nu en dan zijn hand op en die riep: Jan-Jaap, mag ik even. Tuurlijk mag jij. En die voegde dan weer dingen toe. Die zei dan: weten jullie nog dat ik vanochtend zei dat dat en dat was aangetoond, wat ik hier hoor is dat en dat en dat. En dan blijft zo’n spreker aanwezig en die doet dus meer dan alleen maar zijn informatie uitstorten. Want wat je dan aan het doen bent is - de vergelijking die ik altijd maak, dan ben je mensen als een gans voor de ganzenlever, aan het volproppen met informatie totdat ze kokhalzend van de informatie naar huis gaan, en is er niks gebeurd.

Ja. Want het blijft ook niet bij, op zo'n manier, hè.

Nee. En weet je, laten we even helder zijn, een goede spreker binnen een programma kan goud waard zijn. Maar één of misschien twee verspreid over een dag. En dan echt een hele goeie. En er zijn hele goeie sprekers. Maar waar ik tegen in opstand kom is het principe dat we de hele dag volproppen, van kop tot staart, met alleen maar sprekers. En dan zeg ik, laten we ze nou geen sprekers meer noemen, laten we ze experts noemen, inhoudsdeskundigen, coach, jurylid, whatever. En dan geven we onszelf ruimte in ons hoofd om anders met ze om te gaan en ze anders te gebruiken.

Ik denk dat we het gewoon allemaal moeten proberen, Jan-Jaap. Dank je wel voor je komst naar de studio.

Graag gedaan. En u beste kijker, bedankt voor het kijken en alweer tot volgende week.