Transcript
Hoi Chris. Welkom in de studio.
Bedankt.
Jij bent een van de mensen die het initiatief nam voor het ETTEC-certificaat. Dat kan ik al verklappen. Het heeft iets te maken met verkeersregelaars en veiligheid, maar geef ons wat context. Wat is het precies en waarom waren zulke certificaten nodig?
Het idee ontstond eigenlijk jaren geleden toen ik een student had met een bachelordiploma van Ritz in België en een masterdiploma van Royal Welsh College, en zij mocht niet op het podium werken in Duitsland omdat ze niet kon bewijzen dat ze veilig werkte. Dat was het eerste idee. En toen begonnen we te praten met mensen in verschillende landen, en we voelden heel sterk de behoefte aan een basiscertificaat over veiligheid voor de theater- en evenementenindustrie. En de reden daarvoor is, oké, je kunt mensen hebben die niet zo goed werk leveren. Dat is soms problematisch, maar het is niet dramatisch. Terwijl als iemand niet veilig werkt, hij zijn collega's in gevaar brengt, hij brengt het evenement zelf in gevaar, de apparatuur, en dat is wat we willen vermijden. Dus je wilt er zeker van zijn dat iemand naast je veilig werkt. Dat was het basisidee.
Van daaruit zijn we gaan kijken naar het Europese Esco-systeem, het competentiesysteem, en we hebben tien competenties gecreëerd die bewijzen dat je basisveiligheid hebt. We hebben het niet over veiligheid op hogere niveaus, zoals rigging en dat soort dingen, maar we hebben het echt over voor jezelf zorgen, voor je collega's zorgen, op hoogte werken, ergonomie - dingen zoals een harnas hebben en dat soort dingen. Dus het zijn eigenlijk alle vaardigheden die iedereen die op een podium of evenement werkt, zou moeten hebben. Dat omvat natuurlijk ook je persoonlijke beschermingsmiddelen; het omvat bijna alles wat we allemaal elke dag doen, maar soms behoorlijk verkeerd doen, om eerlijk te zijn.
Is dat nog steeds een groot probleem in onze sector?
Nou, als je door Facebook scrolt, zie je dagelijks voorbeelden. Er zijn veel grappige Facebookgroepen met goede voorbeelden van waarom dit certificaat nodig is. Daar heb je helemaal gelijk in. Nee, maar dat is absoluut waar. En soms komt het doordat mensen het gewoon niet weten of niet de praktijk hebben, omdat wat wij doen heel erg op competenties is gebaseerd. Veel mensen hebben een training gehad en ze hebben een mooi certificaat dat zegt dat je fysiek aanwezig was in de klas toen iemand iets vertelde, maar het is niet gemeten en het is puur gebaseerd op theorie. En de kern van wat we willen doen, is ernaar kijken in de praktijk. Als je zegt dat je veilig op hoogte kunt werken, wil ik zien dat je een ladder opgaat en daar iets doet. Dat is de kern.
En het vreemde is dat soms mensen die heel slim zijn en heel goede studenten zijn, zakken voor de praktische test, terwijl mensen die moeite hebben met het begrijpen van de theorie, volkomen veilig werken. En dat is eigenlijk wat we willen, en het is het laatste wat telt.
Ja, ja. Ik zeg altijd, als je brand hebt, wat wil je dan? Wil je iemand die alle brandklassen kent, of wil je iemand die de brand kan blussen?
En natuurlijk, om het vuur te blussen, moet je de brandclausules kennen. Maar andersom werkt het niet. En dat is eigenlijk het idee erachter.
Een andere uitdaging, we hadden het erover vlak voordat we de opname begonnen, we hadden een kort gesprekje. En een andere uitdaging die je volgens mij probeert op te lossen, is dat we in een pan-Europese context werken. Misschien is er een certificaat in een bepaald land, maar hoe weet je, als je in een ander land bent, waar je op kunt rekenen en 100% zeker van kunt zijn dat mensen voldoen aan die niveaus van expertise?
Een deel van het idee is ook om iets pan-Europees te hebben. Weet je, vooral met stagehands, als ze op tournee zijn, gaan ze naar al die landen. Hoe weet je dat je de juiste persoon op de juiste plek hebt? Maar ik denk dat je behoorlijk ver bent gegaan in hoe je die opstelling creëert, hoe je die beleidsregels creëert om ervoor te zorgen dat dat het geval is.
Kunt u daar iets meer over vertellen?
Het probleem is dat onderwijs een verantwoordelijkheid is van landen en niet van Europa. Dus technisch gezien zou het onmogelijk zijn om een Europees certificaat te hebben. De lassersindustrie gaf ons een mooi voorbeeld van hoe ze daarmee omgingen, want je hebt lasserscertificaten die wereldwijd geldig zijn. Wat ze in principe doen, is dat als ik een certificaat in België aflever, het ook wordt ondertekend door al mijn andere collega's in de verschillende landen die ook een assessment center hebben.
Dus de manier waarop we dat organiseerden, was door een non-profitorganisatie op te richten, genaamd ETTEC, die alle assessment centers samenbrengt en die ook de kwaliteit van de assessment in de andere landen onderzoekt. Dat zorgt ervoor dat er geen belangenconflict is tussen enerzijds het doen van de test en anderzijds het niet hoeven verdienen van geld, maar je moet in ieder geval quitte spelen. Stel je voor dat er twaalf mensen zijn en elf zouden zakken, dan zou de neiging om de kwaliteit te verlagen erg groot zijn. Maar omdat we elkaar testen en omdat we allemaal belang hebben bij het handhaven van de kwaliteit, vermijden we dat probleem.
Een ander ding is dat de assessoren een assessorentraining krijgen in hun lokale centra, maar ze zijn geaccrediteerd door de internationale organisatie, en dat maakt ze onafhankelijk van het centrum. Op die manier kunnen ze dus niet door een centrum worden gedwongen om dingen te veranderen of de normen te verlagen. De test die we hebben ontwikkeld in het ETTEC-project is een gestandaardiseerde test. Het is een gesimuleerde omgeving waarin je de vrachtwagen moet laden en lossen, je moet wat schijnwerpers op truss opbouwen, je moet wat risers plaatsen, je moet iets schoonmaken. Dit omvat in principe deze tien competenties. Er zitten allemaal kleine slimme elementen in waar we kunnen zien dat je echt veilig kunt werken.
Als je deze test in België doet, of je doet het in Zweden, Duitsland, Nederland of Finland, dan zou je exact dezelfde test moeten krijgen, en de uitslag zou hetzelfde moeten zijn. Dat is dus een vrij hoge garantie dat als je iemand uit een ander land hebt met een certificaat, het ten eerste wordt gegarandeerd door je eigen lokale centrum, maar je kunt ook vrij zeker zijn van de kwaliteit van de meting. Bovendien mogen assessoren geen mensen beoordelen die ze eerder hebben opgeleid of waarmee ze hebben gewerkt, wat ook een hoge mate van objectiviteit garandeert.
Ja, ik heb het ook gehoord, en ik weet het niet 100% zeker, maar is het waar dat er al bepaalde landen zijn die het certificaat erkennen? Ik dacht dat België er een van was.
Ja. Wat er in België is gebeurd, is dat ze op een gegeven moment beseften dat interne veiligheidstrainingen voor wat zij mobiele bouwplaatsen noemen (en evenementen die buiten worden gehouden, worden beschouwd als mobiele bouwplaatsen), interne certificering door de werkgever niet genoeg garantie gaven. Vooral omdat je met honderden onderaannemers werkt en mensen waarvan je de achtergrond niet zeker weet, besloten ze dat je een extern certificaat nodig hebt. In België hebben ze de veiligheidspaspoorten gecertificeerd als geldig voor dit soort dingen. Ik denk dat dat ook in de rest van Europa zal gebeuren.
Dat is logisch. Ik geloof ook dat het voor een evenementenorganisator of zelfs een evenementenbedrijf van enorme waarde is om mensen voor je te laten werken die gecertificeerd zijn, dat je dan ook tenminste kunt zeggen dat je er alles aan hebt gedaan om ervoor te zorgen dat je mensen op een veilig niveau werken, want die organisatoren, die zullen dat eisen. Ik denk dat dat in de toekomst steeds meer zal gebeuren.
Het trieste is dat de reden waarom ze het vaak nodig hebben niet is omdat ze een veiligere omgeving willen, maar om hun aansprakelijkheid te dekken. Dat is de realiteit waarin we leven. Ik ben daar niet echt blij mee.
Ja, maar als het resultaat een veiliger evenement is, dan is dat een goede uitkomst.
Ik denk dat dat wel waar is, maar soms levert het wel vreemde situaties op.
Ja, dat is waar. Maar hoe dan ook, ik denk dat het niet alleen goed is voor de werkgever, maar ook als ik met iemand op het podium werk, wil ik graag weten dat hij de basisveiligheidsvaardigheden heeft waar ik niet de hele tijd op hoef te letten, wat je ook doet.
Dat is in een eventsituatie nauwelijks mogelijk, want wat we op events doen is qua veiligheid een stuk complexer dan je zou verwachten. Ik vergelijk het altijd met de koekjesfabriek: daar zetten ze ergens de witte lijn neer, en als je de witte lijn niet overschrijdt, ben je veilig. Wij doen hetzelfde, alleen verschuift de witte lijn elke 30 seconden naar een andere plek. Dat maakt dat mensen een goed inzicht in veiligheid en een goed begrip nodig hebben, meer dan alleen de praktische vaardigheden. Ze moeten te allen tijde kunnen inschatten waar risico's zijn.
Dus in die zin zijn we een vrij specifieke sector, want per definitie maken we dingen nieuw. We maken nieuwe dingen. We maken dingen die nog nooit eerder zijn gebeurd. Anders zou het heel saai worden wat we doen.
Dat is waar.
En een andere factor in onze industrie zijn soms de krankzinnige deadlines die er zijn. Want als het koekje niet klaar is, maak je het morgen. Maar als je vanavond een concert hebt, moet de show doorgaan, en als je te laat bent of achterloopt op schema, moet je het afmaken. Dus dat is ook iets om in gedachten te houden. Je werkt onder druk, en dan zijn die basisprincipes in veiligheid echt essentieel, denk ik.
Ja, het moet echt een routine worden. Het is niet alsof je de tijd hebt om dingen voor iemand op te zoeken als je met je checkboard werkt.
Oké, oké. Dat zou dus niet zo zijn, in sommige industrieën doen ze dat, maar dat is volkomen onmogelijk omdat het klaar moet zijn.
Precies, en dat betekent dat mensen een hoog niveau van begrip nodig hebben, maar ook een hoog niveau van routine. Een van de dingen die we zien is dat mensen die heel lang in een gestructureerde omgeving werken, zoals een cultureel centrum, soms de weg kwijtraken als ze in een andere situatie terechtkomen, omdat ze in de routine raken om altijd maar hetzelfde te doen. Maar op het gebied van gezondheid en veiligheid zou je in elke omgeving moeten kunnen werken en toch deze basisvaardigheden op het gebied van veiligheid moeten behouden.
Ja. En die praktische kant van veiligheid, waar je het nu over hebt, dat is ook opgenomen in hoe je de training hebt ervaren, want veel veiligheidstrainingen zijn erg theoretisch, of zelfs het praktische gedeelte is zo gestandaardiseerd dat het niet eens in de buurt komt van de echte dingen. Maar wat ik hier tussen de regels door hoor, is dat dat precies is wat je anders wilde doen.
Ja. Dus wat we in dit Europese project deden, is dat we een cursus van tien hoofdstukken, tien competenties, tien hoofdstukken ontwikkelden. Het eerste deel is altijd: "Hoe moet je dingen doen?" — het praktische, en dan krijg je wat theoretische hoofdstukken.
Wat er nu is gebeurd, is dat ze met geld van de Vlaamse overheid, het Europees Sociaal Fonds en het Belgisch Sociaal Fonds Podium Kunsten al onze content hebben gedigitaliseerd en dat het voor iedereen toegankelijk is. Iedereen die dat wil, kan dus via dit digitale platform gaan en het heeft na elk hoofdstuk vragen.
En dan jij. Dat is tenminste nog gratis, of—
Ja, dat deel is gratis, want idealiter zou alles over veiligheid gratis moeten zijn. Maar de realiteit is dat we er op dit moment voor moeten werken; iemand moet betalen. Dus alle handleidingen die in het project worden gemaakt, zijn sowieso open-source. Het digitale platform is open-source. Op het moment dat je getest of getraind wilt worden, is dat een ander verhaal, want daar heb je mankracht voor nodig.
En dan zijn er nog verschillende manieren om de training te doen. Veel mensen doen dit intern, in hun eigen theater, en ze hebben iemand die hen coacht. In Finland hebben ze veel experimenten gedaan, bijvoorbeeld om hun ervaren mensen te hertrainen, namen ze een hoofdstuk per maand en stopten dat in hun toolbox-gesprekken elke dag. Dus ze hadden een maand met een echte focus op één element, en dan gingen ze door naar de volgende maand, enzovoort. Ze deden ook korte trainingen op grootstedelijke scholen, maar ze deden ook interne trainingen.
In een ideale situatie zou er iemand binnen de organisatie zijn die de training verzorgt, omdat je daarvoor echt de fysieke omgeving nodig hebt.
Ja, hoe meer dat verandert, hoe beter. Wat we in België en Nederland doen, is nu onderdeel van de curricula van de middelbare scholen en het hoger onderwijs.
Oké, dus eigenlijk hoefden we daar niet zoveel aan te doen, want de basis, natuurlijk, als je theatertechnologie doceert, doceer je ook veiligheid. Maar ze hebben het een beetje gestandaardiseerd, zodat het past bij wat ze nu doen.
En ik denk dat ze vanaf volgend jaar ook alle tests zullen doen, zodat iedereen een certificaat krijgt. In Nederland hebben ze een nieuw curriculum voor alle scholen samen gemaakt, en dat staat erin. In Finland staat het in het curriculum, en in Zweden moeten we nog steeds de officiële match maken, maar het is voor 99% omdat ze partners waren bij het schrijven ervan. Dus 99% daarvan zal er ook zijn, maar ze werken nog steeds aan hoe ze de testprocedures moeten uitvoeren.
Ik kan me voorstellen dat als je nu kijkt en je bent een evenemententechnicus, je misschien zegt: "Verdorie, ik heb die cursus niet op de universiteit gehad en ik wil hem doen", omdat ik denk dat veel van die mensen ook de waarde ervan zullen inzien. Zoals je zei, je wilt weten dat de collega die naast je werkt ook gecertificeerd is, dus je moet zelf ook gecertificeerd zijn. Hoeveel tijdsinvestering is er nodig om een certificaat te halen?
Als je er rekening mee houdt dat je een beetje moet studeren, dan is het lastig om te zeggen of je het examen haalt, want dat hangt een beetje van persoon tot persoon af. We proberen de hoofdstukken, zowel in de papieren versie als in de digitale versie, te laten gaan over de lengte van een vrachtwagenrit naar een baan, of de wachttijd tussen twee wissels in een theater. Dus idealiter zou je dat kunnen doen in wat je "verspilling van tijd" zou kunnen noemen. Dat zou een onderdeel zijn. Ik moet zeggen dat ervaren mensen er vrij snel doorheen gaan.
En dan moet je rekenen voor het doen van de praktijktest. De test zelf duurt ongeveer 2 uur omdat het een gesimuleerde omgeving is, dus je moet echt fysiek dingen doen. De test duurt ongeveer 2 uur, maar dan heb je ook echt bewijs van wat je kunt.
Ja, dat is logisch. Ik vind het een heel goed initiatief en ik ben heel blij dat we er wat tijd aan konden besteden om erover te praten en ook om het werkveld te laten weten dat dit iets nieuws is en dat dit iets belangrijks is voor onze industrie. Dus bedankt dat je het initiatief hebt genomen en bedankt dat je bent gekomen om het ons uit te leggen.
Het is een genoegen. Hartelijk dank.
Graag gedaan. Bent u thuis? Bedankt voor het kijken naar onze show. Ik hoop u volgende week te zien.
