Een ongebruikelijke coalitie van concert- en festivalorganisatoren, samen verantwoordelijk voor het grootste deel van de concerten en festivals in België, stapt naar de rechtbank en vraagt de rechter om Sabam te dwingen zijn recente prijsstijging voor concerten en festivals in te trekken.
In de loop van 2016 kondigde Sabam éénzijdig nieuwe, verhoogde tarieven aan inzake de inning van auteursrechten, dit zowel voor festivals als voor concerten. Een onderhandelingsronde daarover met de sector was mislukt. Sinds 1 januari 2017 worden de nieuwe tarieven ook toegepast. De eerste concrete afrekeningen wijzen uit dat de nieuwe tarieven neerkomen op een prijsstijging van ongeveer 30%, terwijl de dienstverlening van Sabam ongewijzigd is gebleven.
De sector ziet zich dan ook genoodzaakt om naar de rechtbank van koophandel te stappen, met de vraag om Sabam te dwingen het gebruik van de nieuwe tarieven stop te zetten. Deze blijken immers op velerlei punten onredelijk en in strijd met het wettelijk kader.
De sector heeft de afgelopen maanden intensief overleg gepleegd en is tot de conclusie gekomen dat de nieuwe tarieven van Sabam neerkomen op het misbruik van een feitelijk monopolie. Geen enkel bedrijf in een gezonde concurrentiepositie kan eenzijdig een prijsstijging van 30% opleggen, zonder daar een sterk verbeterde dienstverlening tegenover te plaatsen. Bovendien dwingt Sabam vanuit zijn monopoliepositie het akkoord van de organisatoren over de nieuwe voorwaarden af. Stemmen zij hier niet mee in, dan wordt de organisatoren zonder meer geweigerd om werken uit het Sabam-repertoire te spelen.
Een vergelijking met de tarifering in de USA, waar wel concurrentie onder auteursrechtenorganisaties speelt, leert dat exact dezelfde shows in België minstens 12 maal meer aan auteursrechten kosten dan ginder het geval is. In de VS zijn er meerdere beheersvennootschappen op de markt actief (ASCAP, BMI, ...) en liggen de bij elkaar opgestelde tarieven merkelijk lager dan in elk land van de EU, waar telkens een feitelijk monopolie heerst.
De sector wijst er ook op dat Sabam in zijn jaarverslag van 2014 zelf stelt: "Sabam, ... , een kleine vereniging die actief is op een kleine markt, maar wel nog steeds in de top 6 van hoogste inningen per inwoner staat, wereldwijd". Deze inningen zijn in de loop der jaren inderdaad aanzienlijk toegenomen aangezien zij worden bepaald in functie van ticketontvangsten. Dat ticketontvangsten stijgen heeft evenwel te maken met het feit dat de productiekosten voor festivals en concerten steeds hoger worden, door de toenemende vraag naar comfort van het publiek enerzijds en door de strengere normeringen voor veiligheid e.d. anderzijds. Ook daarop meent Sabam auteursrechten te kunnen innen. De toenemende productiekosten leggen extra druk op de hele sector en de heffing van auteursrechten hierop is niet gerechtvaardigd. Bovendien wordt de tariefstijging van Sabam niet gesteund door een toename van de dienstverlening door Sabam.
De organisatoren van festivals en concerten menen dan ook dat de huidige tarifering niet meer overeenstemt met de economische realiteit. Zij voelen zich hierin gesteund door Europese rechtspraak, die een transparante berekening van auteursrechten vooropstelt in functie van de economische prestaties die daar tegenover staan.
De sector ziet mogelijke alternatieven, zoals bijvoorbeeld een berekening van te betalen auteursrechten per bezoeker en niet langer op basis van ticketontvangsten. Dit zal definitief een einde maken aan de aanhoudende discussies i.v.m. de in aanmerking te nemen kostenposten.
De sector wil ook af van de forfaitaire berekeningen die door Sabam worden gehanteerd. Zo wordt bijvoorbeeld bij het spelen van 66,66% door Sabam beheerd repertoire fictief verondersteld dat het om 100% gaat en dienen op het geheel auteursrechten te worden betaald. Dit stamt uit een tijd toen registratie en identificatie van het gespeelde werk digitaal niet mogelijk waren. Door de technische evoluties kan evenwel tot op de seconde nagerekend worden hoeveel door Sabam beheerd repertoire er gespeeld is. Europese rechtspraak legt dit bovendien ook op.
De stap naar de rechtbank door de Belgische concert- en festivalsector is niet uitzonderlijk. De discussie over de kosten voor het ter beschikking stellen van muziekrepertoire speelt momenteel in meerdere landen in Europa. Recent werd in Spanje een boete van 3,1 miljoen euro opgelegd aan de SGAE. Ook in Duitsland loopt een langdurige discussie tussen de Gema en de concertindustrie.
Concert- en festivalsector stapt naar rechtbank uit protest tegen eenzijdige tariefverhoging Sabam
