Met de eindejaarsfeesten voor de deur halen velen onder jullie hun jaarlijks verplichte creatief moment van onder het stof. Je zit dan samen rond de tafel en zegt: "...en wat nu? Wat gaan we dit jaar doen?"
Creativiteit is een onzichtbaar gegeven, maar daarom niet noodzakelijk ongrijpbaar voor iedereen. Uit de lessen die ik rond conceptontwikkeling geef, krijg ik vaak de feedback dat velen denken geen aanleg te hebben voor creativiteit. Alhoewel de kunst om keer op keer creatief (lees: origineel) uit de hoek te komen zeker wel met aanleg (lees: persoonlijkheid, ingesteldheid) te maken heeft, is creatief zijn een proces dat aangeleerd kan worden, even goed als autorijden. Sommigen gaan er iets langer over doen, anderen gaan net iets betere chauffeurs zijn dan de rest, maar rijden zal iedereen.
Hierbij een schets van waar je zelf de mosterd kan halen:
Stop!! Even afremmen. Vooraleer we over-enthousiast van start gaan, moeten we ons ervan bewust zijn dat we altijd vanuit de opdracht, het merk en de bedrijfsvisie van de opdrachtgever vertrekken. Zelfs al ben jij zelf de opdrachtgever. Het heeft geen zin een creatief verhaal te vertellen dat niet verteld moest worden.
Tip 1: Start niet in het ijle te brainstormen, maar zoek de mosterd bij externe bronnen.
Er zijn een hele resem methodes die helpen creatieve ideeën tot stand te laten komen. Allemaal vertrekken ze vanuit één centrale waarheid: "Alles wat je zo spontaan uit je hersenen kan toveren is al eens bedacht geweest en dus niet origineel." Enkel door externe impulsen op je netwerk aan neuronen af te vuren zal je nieuwe combinaties krijgen. Onze gedachten zijn met andere woorden niet origineel, maar wel creatief. Als we originele impulsen zoeken buiten onze hersenpan en deze mengen met onze capaciteit om creatief te zijn, dan vormen we een winnend team.
Tip 2: Gebruik de zintuigen die jou het meest stimuleren.
Sommige mensen zijn visueel ingesteld, anderen stimuleren elektrische transmissies in de hersenen gemakkelijker door middel van tekst en woorden en sommigen reageren gemakkelijker op klank, het gesproken woord. Mannen zijn gemiddeld visueler dan vrouwen waardoor een moodboard samenstellen de creativiteit kan opstarten. (Meer info over hoe andere zintuigen te gebruiken vind je verder in deze column.)
Tip 3: Gebruik alle hulpmiddelen die er op de markt te vinden zijn.
Online zoekrobotten geven als resultaat op kernwoorden (taal) beeldreferenties. Door deze beeldimpulsen te onderwerpen aan een interpretatie in de hersenen kan je tot speciale en onverwachte combinaties komen. Moderne hulpmiddelen kunnen dus helpen om creatieve wendingen en interpretaties te bedenken.
Tip 4: Wees selectief en kritisch. Houd enkel deze ideeën over die rechtstreeks inspelen op primaire gevoelens.
Evenementen bespelen emoties. Automatisch wilt dit zeggen dat zeer creatieve ideeën die minder sensorieel gericht zijn onder de B-categorie vallen op de waardeschaal. Door dit in jouw achterhoofd te houden gaan jouw concepten automatisch succesvoller zijn bij de uitvoering.
Tip 5: Niet alles moet 'uitgevonden' worden. Gebruik bestaande technieken om tot creativiteit te komen en durf bestaande elementen te combineren tot een nieuw geheel.
Het surrealisme als kunststroming biedt veel bruikbare technieken die creativiteit ondersteunen. Vrije associatie is daar één van. Bij vrije associatie ga je jezelf uitdagen om te reageren op externe impulsen. Vanuit jouw unieke persoonlijkheid ga je met een open geest associaties maken. Dit proces is hoogst persoonlijk waardoor de uitkomst altijd 'uniek' is. Het moeilijke is de juiste 'mindset' vinden waarin je ongeremd kan zijn.
Een geschreven variant hiervan is de improvisatietechniek 'automatisch schrijven' waarbij je willekeurige woorden neerpent tot de woorden zin(nen) beginnen te maken. Een alternatief voor 'automatisch schrijven' is het modernere 'mindmapping'. Gebruik een woordenboek als woorden vinden moeilijk blijkt.
'Ready made', een dadaïstische techniek waarbij je bestaande elementen gaat combineren om tot een nieuw origineel en creatief geheel te komen is een alternatieve associatietechniek die ons leert dat de basis niet altijd even origineel moet zijn, maar de interactie door middel van de nieuwe combinatie des te meer.
Veel plezier met het onzichtbare tastbaar te maken.
