Iedere organisator van evenementen zoekt de beste dagvoorzitter voor de gelegenheid. En iedere opdrachtgever denkt het congres naar een hoger plan te tillen, door van de dagvoorzitter 'kennis van het onderwerp' of minimaal 'affiniteit' te eisen. Maar of dat altijd helpt, waag ik te betwijfelen.
In mijn ervaring gaat het vak dagvoorzitter maar zelden primair om de inhoud. Het gaat er veel meer om, in staat te zijn mensen met elkaar te laten communiceren en aan te voelen wat deelnemers bezig houdt. Een betrekkelijke onwetendheid over het onderwerp kan dan juist verfrissend zijn; te veel kennis of passie voor het thema kan een open gesprek hinderen.
Stel je voor: een discussiebijeenkomst over 'behandeling van jongeren met een agressiestoornis' wordt voorgezeten door een hoogleraar, die daar alles van weet. Het kan zijn dat er daardoor snel doorgedrongen wordt tot de kern van de zaak: zeker als er allemaal beroepsgenoten in de zaal zitten, die samen willen praten over voors en tegens van behandelmethoden, is dit een voordeel. Maar wat nu, als deze man/vrouw alleen maar zijn eigen mening ventileert, niet voelt waar pijnpunten zitten en kansen mist om mensen echt dichter bij elkaar te brengen? Was dan een 'domme dagvoorzitter' niet beter geweest, als alternatief óf als co-presentator?
En het voorbeeld wordt alleen maar sterker, als de zaal niet gevuld is met beroepsgenoten van de hoogleraar, maar met bijvoorbeeld onderwijzers die willen leren hoe met deze agressieve jongeren om te gaan. Dan is een buitenstaander die de verwondering van de aanwezigen kan verwoorden van cruciaal belang om te voorkomen dat de professor maar door-oreert op een veel te hoog abstractienivo.
Wordt er niet gevraagd om kennis van het onderwerp, dan toch minimaal om affiniteit; zeg maar: liefde voor het thema. Maar zelfs dat kan het proces in mijn ogen hinderen.
Organiseert de Vereniging van Vegetariërs een bijeenkomst over 'voorkomen van voedselverspilling', dan is enige sympathie voor het onderwerp wel handig. En een personeelsbijeenkomst over de aankomende fusie voor laten zitten door iemand van de HR-afdeling garandeert zeker betrokkenheid bij het onderwerp. Maar is diegene ook volledig vrij om ook de echt lastige vragen te stellen? Bestuurders van wielerverenigingen helpen nadenken over de professionalisering van hun club in handen geven van een ex-wielrenner garandeert passie voor de sport. Maar helpt het de bestuurders ook verder in hun denkproces?
Natuurlijk moet de dagvoorzitter het onderwerp interessant vinden, er door geprikkeld worden. Maar dat is iets anders dan 'affiniteit'. Natuurlijk moet de dagvoorzitter in staat zijn zich in te lezen en moet hij vooraf en tijdens de bijeenkomst in staat zijn snel op te pikken, waar het nu echt om gaat. Maar dat is iets anders dan 'kennis van het onderwerp'. En natuurlijk is een 'domme dagvoorzitter' heel iets anders dan een niet professionele dagvoorzitter. Het is een expert in communicatie en groepsprocessen, die het aandurft dom te zijn.
